Liên quan căn biệt thự cổ của Đốc phủ sứ Võ Hà Thanh (nhà lầu ông Phủ) nằm ven sông Đồng Nai có nguy cơ bị xóa sổ để làm đường, TS Nguyễn Thị Hậu - tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử TP.HCM - chia sẻ với Tuổi Trẻ quan điểm.
Ngôi biệt thự cổ trăm tuổi của Đốc phủ sứ Võ Hà Thanh đang gây tranh cãi về việc nên giữ gìn hay phá dỡ tại Đồng Nai. Công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử, là một trong những minh chứng cho sự phát triển và giao thoa văn hóa của đô thị Biên Hòa xưa.
Biệt thự với kiến trúc Đông Tây kết hợp, bên ngoài mang dáng dấp của biệt thự phương Tây, bên trong bố trí theo lối sống phương Đông, thể hiện sự pha trộn văn hóa giữa người Việt và người Hoa. Xét về giá trị lịch sử, tuổi đời 100 năm của công trình là cơ sở vững chắc để công nhận nó là di sản văn hóa có giá trị.
Bà Nguyễn Thị Hậu, TS về di sản, cho rằng việc phá dỡ ngôi biệt thự này là sự thiếu sót lớn, là việc làm có lỗi với thế hệ mai sau. Bà khẳng định: "Nếu công trình này bị phá bỏ, chúng ta sẽ mất đi một mảnh ký ức lịch sử quan trọng. "
Bà Hậu cũng nhấn mạnh việc bảo tồn di sản văn hóa không chỉ mang ý nghĩa lịch sử, mà còn có thể góp phần phát triển kinh tế xã hội. Những công trình cổ như biệt thự của Đốc phủ sứ Võ Hà Thanh có thể được biến thành điểm du lịch, thu hút khách ghé thăm và góp phần làm giàu cho địa phương.
Việc bảo tồn công trình này cũng được bà Hậu đề cập đến việc áp dụng chính sách xã hội hóa, tạo điều kiện cho cá nhân, tổ chức có thể tham gia vào việc bảo tồn và quản lý di sản. "Nhà nước không thể ôm đồm mọi thứ, việc ủy thác cho các bên tư nhân tham gia sẽ giúp bảo tồn di sản được hiệu quả hơn, bền vững hơn", bà Hậu cho biết thêm.
Hiện nay, việc di dời biệt thự cũng được đưa ra để bảo tồn công trình. Ông Nguyễn Cẩm Luân, giám đốc Công ty TNHH xây dựng và di dời nhà Thần đèn Cẩm Lũy cho biết: "Công ty chúng tôi có thể di dời ngôi biệt thự này, với chi phí ước tính dưới 1 tỷ đồng."
Việc cân nhắc giữa việc bảo tồn lịch sử và nhu cầu phát triển kinh tế là một bài toán khó, song việc giữ gìn những di sản văn hóa có giá trị như ngôi biệt thự cổ trăm tuổi này sẽ là hành động đầy ý nghĩa đối với sự phát triển văn hóa và du lịch của Đồng Nai.
