Bài viết này theo dõi xu hướng của các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu Việt Nam tham gia thị trường Tết trong nước, với những động lực, cơ hội và thách thức mà họ đang đối mặt.
Ngày càng nhiều doanh nghiệp (DN) sản xuất xuất khẩu Việt Nam đang "nhúm" vào thị trường Tết trong nước, với mong muốn khai thác tiềm năng tiêu thụ sản phẩm cho mùa lễ hội.
Ông Hoàng Mạnh Cường, Giám đốc kinh doanh Công ty TNHH Vinaxo (Tiền Giang), chuyên về trái cây sấy, cho biết DN sẽ tham gia thị trường Tết trong nước với nhiều dòng sản phẩm trái cây sấy phong phú, trong đó có dòng trái cây sấy mộc đang được người tiêu dùng quốc tế ưa chuộng. Ông Cường cho biết: "Chúng tôi sẽ đẩy hàng hóa lên kênh thương mại điện tử, bán trực tiếp đến người tiêu dùng để tối ưu hóa về sản xuất cũng như dòng tiền". Ông Cường nhìn nhận rằng trái cây sấy đang được xếp vào nhóm đồ ăn vặt, phần lớn thị trường vẫn còn do các DN nhỏ lẻ cung cấp sản phẩm "nhà làm" với giá rẻ và nhiều rủi ro về chất lượng.
Theo ông Nguyễn Thanh Hiền, Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ Sinh học Tomcare (thương hiệu tương ớt lên men Chilica, TP HCM), thị trường nội địa mới chiếm 1% doanh số của công ty. Ông Hiền chia sẻ: "Nhiều người gặp tôi hay nói nửa đùa nửa thật, hàng tốt mấy ông gom đi xuất khẩu hết. Tôi dân trong nghề nghe cũng nhột. Hơn nữa, khi đã thành công ở nước ngoài, doanh nhân Việt nào cũng muốn vinh quy bái tổ, có thương hiệu mạnh ở Việt Nam".
Ông Hiền cho biết Chilica sẽ tung ra nhiều chiến lược để tăng thị phần tại thị trường trong nước, điển hình là bán hàng không lợi nhuận trong giai đoạn đầu. Ông Hiền giải thích: "Trước giờ, tư duy của DN là bán hàng thì phải có lời ngay nên chưa có chính sách hỗ trợ nhà phân phối phát triển thị trường. Còn hiện tại, chúng tôi sẵn sàng bán hàng trong nước không lợi nhuận để có thị phần. Đây cũng là cách đầu tư cho thương hiệu còn lợi nhuận đã có mảng xuất khẩu gánh".
Còn theo ông Nguyễn Văn Thứ, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm G.C (GC Food), chuyên sản phẩm nha đam, thạch dừa, công ty sẽ tăng trưởng mục tiêu mùa Tết gấp hai năm nay. GC Food phát triển các sản phẩm phù hợp mùa tiêu dùng cuối năm như thạch Jelly ZenZen có thành phần nha đam và thạch dừa đường đen, các sản phẩm được dùng nhiều trong dịp gặp gỡ, tiệc tùng, đặc biệt là cho giới trẻ và trẻ em.
Hội nhập các DN
Bên cạnh những DN sẵn sàng bước vào thị trường Tết trong nước, nhiều DN xuất khẩu khác cũng đang cân nhắc vì nhận thấy nhu cầu tiêu thụ gia tăng.
Ông Phạm Ngọc Anh Tùng, người sáng lập Công ty TNHH Công nghệ và Thương mại UFO (FoodMap Asia), cho biết đã tuyển chọn rất nhiều "tinh hoa nông sản Việt" như: trái cây cuộn, xoài sấy lắc, hạt điều vỏ lụa... Từ nhiều nhà sản xuất, có cả DN chuyên làm hàng xuất khẩu. "Ưu điểm của các DN xuất khẩu là họ rất chuyên nghiệp nên yên tâm về chất lượng, mẫu mã cũng như đáp ứng về số lượng lớn. Tuy nhiên, cũng rất nhiều đơn vị không mặn mà với thị trường nội địa" - ông Tùng nhận xét.
Ông Tùng cho biết thêm một số DN thủy sản rất mạnh về xuất khẩu nhưng FoodMap Asia lại chưa kết nối được DN nào để làm hàng Tết. Do đó, trong các món "khô" mùa Tết năm nay của FoodMap Asia chỉ có bò, heo, gà mà không có thủy hải sản. Ngoài ra, giá hàng xuất khẩu thường cao nên khi bán ở nội địa cũng là một rào cản.
Đồng thời, Bà Ngô Bích Quyên, Giám đốc Điều hành Công ty CP Vạn Sơn Thịnh Phát (sở hữu chuỗi cửa hàng Organicfood), cũng thấy rõ năm nay có nhiều DN chuyên xuất khẩu tham gia thị trường Tết trong nước hơn nhưng cũng có DN ngưng do đánh giá thị trường có nhu cầu thấp. Bà Quyên chia sẻ: "Các DN chủ yếu ở nhóm ngành hàng hạt như: hạt điều, hạt mắc ca, đậu phộng... Và nhóm hàng gia vị. Hầu hết các DN xuất khẩu gia vị hàng đầu Việt Nam đều tham gia thị trường Tết và chọn phân khúc quà tặng".
Bà Quyên cho biết thêm, những nhà cung cấp này có đặc điểm chung là sản phẩm tiêu chuẩn cao, chất lượng tốt và giá khá tốt do dồi dào nguyên liệu và sản xuất từ gốc. Tuy nhiên, những DN này đầu tư không nhiều và ít kinh nghiệm phục vụ thị trường nội địa nên mẫu mã bao bì đơn giản, không bắt mắt bằng các DN chuyên phân khúc quà tặng trong nước nên khá kén khách hàng.
