Nghĩa quân Lam Sơn và dân chúng hết lời ca ngợi Nguyễn Xí, xem việc lập kế lấy tên của giặc không kém gì mưu của Gia Cát Lượng dùng người rơm "mượn tên" của quân Tào trên sông Xích Bích thời Tam Quốc.
Ngay Nguyễn Xí là một danh tướng và khai quốc công thần của triều Hậu Lê, đã góp phần vào công cuộc đánh giặc cứu nước vào thời Lê. Theo sách "Đại Việt thông sử", Nguyễn Xí sinh ra trong một gia đình làm nghề buôn bán muối ở làng Thượng Xá, huyện Châu Phúc (nay là huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An).
Từ nhỏ, Nguyễn Xí đã được đánh giá là người thông minh, nhanh nhẹn và có tài. Vì vậy, Lê Lợi rất quý mến ông và giao cho chăm sóc một đàn chó săn lớn. Đàn chó của Nguyễn Xí được huấn luyện chu đáo và điều khiển bằng tiếng nhạc, trở thành một đội quân đặc biệt.
Nguyễn Xí tham gia nhiều trận đánh quan trọng, bao gồm cuộc vây hãm thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang, tiêu diệt và bắt sống gần 10 vạn quân Minh sang tăng viện năm Đinh Mùi (1427). Ông được phong chức Long Hổ tướng quân, Suy trung Bảo chính công thần, tước Huyện hầu và được truy tặng chức Thái sư sau khi mất năm Ất Dậu (1465).
Trong lịch sử, Nguyễn Xí được xem là một trong số rất ít danh tướng và cũng là khai quốc công thần đã phục vụ cho bốn đời vua Lê. Cuộc đời và sự nghiệp của ông đã được hậu thế tôn vinh và được xem là một trong những nhân vật điển hình trong lịch sử chiến tranh giữ nước và giải phóng dân tộc của Việt Nam.
