Đường sắt cao tốc lại trở thành chủ đề nóng, khi Chính phủ khẳng định đã chuẩn bị hồ sơ thủ tục để trình Quốc hội xem xét trong phiên họp tháng 10/2024.
Tại Việt Nam, đường sắt có một lịch sử khá lâu đời, với việc khởi công xây dựng tuyến đường sắt đầu tiên vào năm 1881, nối Sài Gòn với Mỹ Tho. Trong 55 năm sau đó, chiều dài đường sắt tại Việt Nam tăng gấp gần 37 lần, với tổng chiều dài 2.600 km. Tuy nhiên, hiện nay, đường sắt Việt Nam không còn đắc dụng và không thể đáp ứng nhu cầu của đời sống hiện đại. Vì vậy, phải có sự thay thế của đường sắt cao tốc.
Đường sắt cao tốc đang trở nên phổ biến trên toàn thế giới, với những mô hình tốt nhất thấy ở châu Á. Ví dụ, tuyến đường sắt cao tốc Vũ Hán - Quảng Châu có chiều dài 922 km, hành khách chỉ mất 2h50 phút để đi từ tuyến đầu đến tuyến cuối. Nhu cầu cấp thiết của việc triển khai đường sắt cao tốc tại Việt Nam.
Việt Nam mong muốn có đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, với chiều dài 1.541km, qua 20 tỉnh, thành phố vào năm 2035. Tổng mức đầu tư cho đường sắt cao tốc Bắc - Nam là khoảng 67,34 tỉ USD (1,713 triệu tỉ đồng).
Khái niệm đường sắt cao tốc không còn xa lạ ở thế kỷ 20, nhưng đã bước qua thập niên thứ ba của thế kỷ 21 vẫn là ẩn số tại Việt Nam. Đường sắt cao tốc đang được sử dụng ở Lào từ năm 2021, nên có lẽ chúng ta có thể tưởng tượng về việc triển khai đường sắt cao tốc tại Việt Nam. Việc xây dựng đường sắt cao tốc sẽ mang đến một cơ sở hạ tầng mới, hiện đại, với kỹ thuật tiên tiến, hạn chế các giới hạn như giao cắt đường cùng mức, dừng liên tục, đường cong và đường cong đảo chiều. Đường sắt cao tốc không chia sẻ quyền sử dụng đường với các đoàn tàu chở hàng hoặc tàu chở khách tốc độ thấp. Tổng chi phí sở hữu các hệ thống đường sắt cao tốc thấp hơn tổng chi phí các phương án thay thế như xây dựng đường cao tốc hoặc xây dựng đường hàng không.
Việc hợp tác với các công ty Trung Quốc trong việc xây dựng đường sắt cao tốc tại Việt Nam có thể là một lựa chọn tốt. Họ đã thừa kinh nghiệm và đủ công nghệ để thiết kế một tuyến đường sắt cao tốc đạt chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, đường sắt cao tốc là một chiến lược quan trọng, không thể xem như "miếng bánh" để "chia phần" theo ý đồ không lành mạnh.
Báo Pháp Luật …