Dự án Đường Sắt Tốc Độ Cao Bắc - Nam là một dự án cơ sở hạ tầng lớn được đề xuất với tốc độ thiết kế 350 km/h, chạy qua 20 tỉnh, thành phố và kết nối hai đô thị loại đặc biệt. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại về vấn đề tài chính và lo sợ rơi vào bẫy nợ. Bài viết này phân tích lại bức tranh toàn cảnh đầu tư dự án và nêu rõ lý do tại sao chúng ta không sợ rơi vào bẫy nợ.
Dự án Đường Sắt Tốc Độ Cao Bắc - Nam là một dự án cơ sở hạ tầng lớn được đề xuất với tốc độ thiết kế 350 km/h, chạy qua 20 tỉnh, thành phố và kết nối hai đô thị loại đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM. Với tổng mức đầu tư khoảng 67 tỷ USD, nhiều người lo ngại về vấn đề tài chính và lo sợ rơi vào bẫy nợ.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng Trung ương và Chính phủ quyết định đầu tư công, nên không sợ rơi vào bẫy nợ. Theo ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khoá XIV, thời điểm quyết định đầu tư công là phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội hiện tại của Việt Nam.
"Dự án Đường Sắt Tốc Độ Cao Bắc - Nam được xây dựng để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và tăng cạnh tranh hàng hóa Việt Nam. Chúng ta có thể huy động vốn ngân sách, trái phiếu Chính phủ, vốn địa phương, nguồn vốn khác của Nhà nước", ông Phúc nêu rõ.
Theo ông Nguyễn Ngọc Đông, nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT, việc phát triển đường sắt tốc độ cao nói riêng và hạ tầng GTVT nói chung, trách nhiệm đầu tư là của Nhà nước. Do đó, đầu tư công sẽ là chủ đạo trong đầu tư phát triển đường sắt tốc độ cao.
"Không thể hoàn vốn riêng của dự án nhưng có thể hoàn vốn từ sự lan tỏa phát triển kinh tế - xã hội, tăng cạnh tranh hàng hóa Việt Nam. Tất cả các nước trên thế giới cũng như thế", ông Đông phân tích.
Theo ông Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy, với tinh thần độc lập tự lập tự cường và tự chủ, khả năng, Bộ Chính trị quyết định không phụ thuộc vào nước ngoài, bởi vay bất kỳ quốc gia nào cũng sẽ phải ràng buộc.
"Chúng ta xác định đầu tư công sử dụng nguồn vốn trong nước, Chính phủ sẽ có phương án để huy động nguồn vốn trong nước và tùy theo khả năng cân đối, có thể phát hành trái phiếu trong nước hoặc vay nước ngoài. Trường hợp vay nước ngoài, phải đi kèm điều kiện ưu đãi, ít ràng buộc và điều kiện lớn nhất là phải chuyển giao công nghệ cho Việt Nam", ông Huy nhấn mạnh.
Về hướng tuyến, dự án đã được nghiên cứu và lựa chọn "ngắn nhất có thể" và đáp ứng các nguyên tắc phù hợp với quy hoạch ngành quốc gia, các quy hoạch của địa phương. Dự án cũng được xây dựng để hạn chế khối lượng giải phóng mặt bằng, tránh các khu vực tập trung đông dân cư, giảm thiểu ảnh hưởng đến các công trình hiện hữu; bảo đảm liên kết hành lang Đông - Tây, các tuyến đường sắt kết nối Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Năm 2018, Bộ GTVT đã xây dựng 3 phương án hướng tuyến với sự hỗ trợ của tư vấn quốc tế để phân tích, đánh giá và thỏa thuận thống nhất với các địa phương. Trên cơ sở đó, phương án tuyến lựa chọn đã được 20/20 tỉnh, thành phố có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua thống nhất trên nguyên tắc thẳng nhất có thể.
Vietnam Finance
