Hóa trị làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, gây mất cân bằng hormone, có thể khiến nam giới vô sinh tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư hiệu quả, nhưng nó có thể gây ra những tác động phụ nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của nam giới. Nguyên nhân là do hóa chất trong thuốc tấn công không chỉ tế bào ung thư mà còn những tế bào phân chia nhanh khác trong cơ thể, bao gồm tế bào trong tinh hoàn, nơi sản xuất tinh trùng.
Các tác động của hóa trị lên tinh trùng và tinh hoàn có thể rất đa dạng. Từ giảm số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng, dẫn đến khó thụ thai tự nhiên, cho đến những bất thường về kích thước, hình dạng và thậm chí là cấu trúc di truyền của tinh trùng.
Sự tổn thương này có thể gây mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nói chung. Hóa trị cũng có thể dẫn đến rối loạn cương dương (ED) do làm tổn thương dây thần kinh và mạch máu ở dương vật.
Tổn thương tinh hoàn có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào mức độ tổn thương và khả năng hồi phục của tinh hoàn sau khi điều trị. Hệ thống y tế ở Mỹ cho thấy chưa đến 1/3 nam giới trải qua hóa trị liệu có thể phục hồi đầy đủ chức năng sinh sản.
Vô sinh tạm thời là kết quả phổ biến nhất do hóa trị làm giảm sản xuất tinh trùng trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, sau khi kết thúc hóa trị, quá trình sản xuất tinh trùng có thể dần trở lại, mặc dù thời gian phục hồi này có thể kéo dài đến vài năm, tùy thuộc vào từng người. Do đó, nam giới có ý định có con sau hóa trị nên xét nghiệm tinh dịch thường xuyên để theo dõi quá trình phục hồi và xác định thời điểm an toàn.
Vô sinh vĩnh viễn xảy ra khi hóa trị gây ra tổn thương không thể phục hồi cho tinh hoàn, dẫn đến giảm sản xuất tinh trùng hoàn toàn.
Trước khi bắt đầu hóa trị, nam giới nên chủ động tìm hiểu về các phương pháp bảo tồn khả năng sinh sản, như đông lạnh tinh trùng. Phương pháp này giúp lưu trữ tinh trùng khỏe mạnh để có thể sử dụng cho thụ tinh sau này, khi nam giới muốn có con. Ngoài ra, vi phẫu lấy tinh trùng từ tinh hoàn cũng là một lựa chọn cho những nam giới không thể xuất tinh.
Để bảo đảm việc lập gia đình an toàn và lâu dài, nam giới nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp bảo tồn khả năng sinh sản phù hợp nhất trong trường hợp điều trị ung thư.
