Con tôi vừa tham dự kỳ thi thăng cấp đai một bộ môn võ thuật của quận. Như những lần trước, các cháu được yêu cầu có mặt từ 6h30. Đã có kinh nghiệm nhiều năm thi lên đai, lần này con không sốt sắng đến thật sớm nữa, vì "kiểu gì chả phải đợi".
Muộn giờ là một hiện tượng phổ biến ở Việt Nam, thể hiện rõ ở nhiều lĩnh vực, từ cuộc sống hằng ngày đến môi trường làm việc. Vào buổi sáng, ta thường bắt gặp cảnh học sinh tiểu học và trung học cơ sở chờ đợi trong nhà thi đấu, người lớn đến trễ hơn giờ quy định. Tình trạng này cũng được lặp lại ở các buổi họp phụ huynh, khi giáo viên phải đợi người lớn đến muộn mới bắt đầu. Sự trễ hẹn ở các buổi lễ khai giảng và các hoạt động khác cũng là minh chứng cho hiện tượng này.
Dựa trên những nghiên cứu xã hội học, "tật muộn giờ" của người Việt Nam được cho là di sản từ nền nông nghiệp hàng nghìn năm. Ở nền nông nghiệp, thời gian không được tính toán chính xác như trong nền công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, hiện nay, với sự phát triển của nền kinh tế thị trường và văn hóa công nghiệp, liệu "di chứng" này có còn phù hợp và tồn tại trong cuộc sống hiện đại?
Thực tế cho thấy, bên cạnh yếu tố lịch sử, "bệnh muộn giờ" ngày nay cũng xuất phát từ một số nguyên nhân tâm lý và xã hội. Mặt khác, tâm lý ngại va chạm và muốn dĩ hòa vi quý cũng khiến không ít người thoát tránh việc phê bình, chỉ trích người đến muộn. Kì thực, việc muộn giờ mang theo những hệ quả tiêu cực dễ dàng bỏ qua.
Sự muộn giờ thể hiện sự thiếu tôn trọng với người khác, đồng thời cản trở hiệu quả công việc và lãng phí thời gian quý giá. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc muộn giờ khiến nước Anh, Mỹ, Nhật Bản... thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm.
Thói quen "giờ cao su" của người lớn dĩ nhiên cũng ảnh hưởng đến thế hệ trẻ. Các em thường xuyên nhìn thấy cha mẹ đi làm muộn, làm việc không đúng giờ, khó tránh khỏi việc học tập thói quen này. Bên cạnh đó, sự dễ dãi trong việc chấp nhận muộn giờ ở nơi làm việc cũng là một nguyên nhân góp phần củng cố hiện tượng này. Việc chậm deadline, chậm phản hồi, chậm đưa ra quyết định đều thể hiện sự thiếu tôn trọng với đồng nghiệp và đối tác.
Ngược lại, việc đúng giờ là biểu hiện của sự tôn trọng bản thân và người khác, góp phần nâng cao hiệu quả công việc và tiết kiệm thời gian.
Đúng giờ là một nét văn hóa tích cực cần được nâng cao trong mọi lĩnh vực của xã hội Việt Nam.