Hướng nghiên cứu của các nhà tâm lý học thần kinh nhận thức tập trung vào chính bộ não, đặc biệt là những người có bộ não bị tổn thương theo một cách nào đó.
Tầm nhìn sâu sắc vào thế giới nhận thức
Mỗi con người đều sở hữu một thế giới nhận thức riêng, một cỗ máy phức tạp xử lý thông tin từ môi trường và tạo ra trải nghiệm riêng. Để hiểu sâu hơn về những quy luật hoạt động của "cỗ máy" này, các nhà khoa học chia ra thành nhiều nhóm nghiên cứu, mỗi nhóm có góc nhìn và phương pháp riêng. Ba nhóm nghiên cứu nhận thức được chia ra là tâm lý học nhận thức thực nghiệm, tâm lý học nhận thức và tâm lý học thần kinh nhận thức.
Các nhà tâm lý học nhận thức thực nghiệm là những nhà thám hiểm trí tuệ bằng cách sử dụng phương pháp khoa học. Họ thiết kế thí nghiệm cụ thể, thu thập dữ liệu và phân tích kết quả để khám phá cách trí nhớ được lưu trữ, cách ngôn ngữ được xử lý và cách chúng ta đưa ra quyết định. Một ví dụ điển hình là họ cho học viên một danh sách các từ cần ghi nhớ trong các điều kiện khác nhau. Nếu nhận thấy học viên dễ dàng nhớ những từ đầu và cuối danh sách hơn những từ ở giữa, họ sẽ bắt đầu nghiên cứu về cách danh sách được xử lý, lưu trữ và truy xuất trong bộ não.
Ngược lại, nhà khoa học nhận thức đi theo con đường mô hình hóa và tính toán. Họ xây dựng các mô hình tính toán phức tạp bằng ngôn ngữ máy tính để mô phỏng các hoạt động nhận thức. Ví dụ, một mô hình có thể mô tả cách trí nhớ hoạt động, sử dụng mã giả để giả lập cách dữ liệu được lưu trữ và lấy ra. Sự khác biệt giữa lý thuyết và mô hình nằm ở mức độ cụ thể. Mô hình là phiên bản cụ thể hơn của lý thuyết, thường được sử dụng để đưa ra các dự đoán và thử nghiệm các giả thuyết một cách an toàn.
Thay vì tập trung vào phòng thí nghiệm, nhà tâm lý học thần kinh nhận thức nghiên cứu bộ não một cách trực tiếp, đặc biệt là những người có tổn thương não. Bằng cách quan sát những khả năng nhận thức bị ảnh hưởng ở những bệnh nhân cụ thể, họ tìm kiếm bằng chứng về cách bộ não xử lý thông tin. Ví dụ, nếu một bệnh nhân chỉ có thể đọc những từ nối câu nhưng không thể đọc từ đơn, giả thuyết là các loại từ này được xử lý ở những khu vực riêng biệt của não.
Ba nhóm nhà khoa học nhận thức có những góc nhìn và phương pháp riêng, nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung: hiểu cách trí tuệ nhân tạo hoạt động. Qua việc nối kết những kết quả nghiên cứu của nhau, chúng ta có thể dần dần khám phá những bí mật sâu sắc về bản chất của trí tuệ con người.
