Bài viết cập nhật những kết quả và thảo luận quan trọng tại Hội thảo "Sơ kết, đánh giá việc thực hiện Quyết định 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025" do Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam VUSTA tổ chức.
Ngày 5/11, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam VUSTA đã tổ chức Hội thảo "Sơ kết, đánh giá việc thực hiện Quyết định 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025", đánh dấu 5 năm triển khoa thực hiện quy hoạch quan trọng này.
Phát biểu khai mạc, ông Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch VUSTA khẳng định sự nghiêm túc, khách quan và khoa học của VUSTA trong quá trình triển Quyết định 362. Ông cho biết, trước khi thực hiện quy hoạch, VUSTA có 113 cơ quan báo, tạp chí. Sau 5 năm, con số này giảm xuống còn 69 cơ quan, bao gồm 68 tạp chí và một tờ báo duy nhất là Báo Tri thức và Cuộc sống.
Theo ông Linh, mục tiêu của quy hoạch là xây dựng một cơ quan báo thống nhất, là tiếng nói của giới trí thức khoa học và công nghệ CN và là cơ quan ngôn luận của VUSTA Cơ quan báo này sẽ thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị của VUSTA bao gồm: tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là trong lĩnh vực CN phổ biến kiến thức khoa học, kỹ thuật mới góp phần nâng cao dân trí. Đồng thời, cơ quan báo sẽ phản ánh các hoạt động của toàn bộ hệ thống Liên hiệp Hội, những ý kiến tư vấn, phản biện của trí thức CN trong việc hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bên cạnh những kết quả tích cực, VUSTA cũng nhận định một số khó khăn trong quá trình thực hiện quy hoạch. Một số cơ quan báo chí gặp khó khăn trong việc sáp nhập và tái cơ cấu, dẫn đến bất ổn về nguồn nhân lực và tài chính. Một số cơ quan báo cũng gặp khó khăn trong việc thích nghi với mô hình hoạt động mới, đặc biệt là trong bối cảnh sự cạnh tranh khốc liệt từ truyền thông xã hội và các nền tảng truyền thông số.
Đặc biệt, một số viện nghiên cứu trực thuộc VUSTA có nhu cầu thành lập tạp chí, nhưng do VUSTA còn thiếu hành lang pháp lý và cơ chế quản lý để giải quyết vấn đề này nên thời gian qua tạm thời chưa xem xét, giải quyết đề nghị của các viện trực thuộc.
TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban khoa học công nghệ và môi trường VUSTA nhấn mạnh rằng việc đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của các tạp chí khoa học là một nhiệm vụ quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của xã hội và phát triển nền báo chí hiện đại, minh bạch.
Ông Lương đề xuất cần áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong công tác quản lý các tạp chí khoa học, bao gồm yêu cầu về phản biện, mức độ minh bạch trong quy trình xuất bản và tính độc lập trong đánh giá bài báo; xây dựng hệ thống xếp hạng tạp chí khoa học dựa trên các tiêu chí như chỉ số trích dẫn, mức độ ảnh hưởng và uy tín quốc tế; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong tất cả các quản lý của các tạp chí khoa học.
Hội thảo đã kết thúc với những kết luận và đề xuất quan trọng, góp phần hoàn thiện quy hoạch báo chí VUSTA và đưa báo chí khoa học Việt Nam phát triển theo chiều hướng chuyên nghiệp, hiệu quả và sát cánh cùng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
